
ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต “ผู้มีความอดทน ย่อมเป็นที่ชอบใจ (ของคนอื่น)”
พุทธศาสนสุภาษิต “ผู้มีความอดทน ย่อมเป็นที่ชอบใจ (ของคนอื่น)” มาจากบาลีบทว่า มนาโป โหติ ขนฺติโก. ปรากฏในสวดมนต์ฉบับหลวง (พิมพ์ครั้งที่ ๕) ต้องการสื่อว่า คนที่รู้จักอดทน อดกลั้น ควบคุมอารมณ์ตนเองได้ดี จะเป็นที่รักใคร่ชื่นชอบของผู้คนรอบข้าง
อธิบายเพิ่มเติม:
- ผู้มีความอดทน: หมายถึง บุคคลที่มีความสามารถในการอดทนต่อสิ่งต่างๆ ได้ดี ทั้งทางกายและทางใจ เช่น อดทนต่อความยากลำบาก อดทนต่อคำพูดที่ไม่ดี อดทนต่ออารมณ์โกรธ ไม่หุนหันพลันแล่น
- ย่อมเป็นที่ชอบใจ (ของคนอื่น): หมายถึง จะได้รับความรัก ความเมตตา ความเอ็นดู เป็นที่ชื่นชอบและยอมรับจากคนรอบข้าง
เหตุผลที่ผู้มีความอดทนเป็นที่ชื่นชอบ:
- ไม่สร้างความเดือดร้อนให้ผู้อื่น: คนที่มีความอดทนจะไม่ใช้อารมณ์เป็นที่ตั้ง ไม่โวยวาย ไม่สร้างปัญหา จึงอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างสงบสุข
- เป็นที่พึ่งพาได้: เมื่อเผชิญกับปัญหา คนที่มีความอดทนมักจะสามารถรับมือกับสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างมีสติ ไม่ตื่นตระหนก จึงเป็นที่พึ่งพาให้กับผู้อื่นได้
- น่าคบหา: คนที่มีความอดทน มักจะเป็นคนใจเย็น อารมณ์มั่นคง ทำให้ผู้อื่นรู้สึกสบายใจเมื่ออยู่ใกล้
- แสดงถึงวุฒิภาวะ: ความอดทนเป็นคุณสมบัติของผู้ที่มีวุฒิภาวะทางอารมณ์สูง ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกคนชื่นชม
ตรงกันข้าม คนที่ขาดความอดทน มักจะ:
- หุนหันพลันแล่น: ทำอะไรตามอารมณ์ ไม่คิดไตร่ตรอง
- โกรธง่าย: ถูกยั่วยุได้ง่าย
- สร้างความเดือดร้อนให้ผู้อื่น: อาจพูดจาหรือกระทำการล่วงเกินผู้อื่นเมื่อโกรธ
- ไม่น่าคบหา: ไม่มีใครอยากอยู่ใกล้คนที่อารมณ์แปรปรวน
ตัวอย่าง:
- เพื่อนร่วมงานที่อดทนต่อคำวิจารณ์ และนำมาปรับปรุงแก้ไข ย่อมเป็นที่รักใคร่ของเพื่อนร่วมงานและหัวหน้า
- ลูกที่อดทนต่อคำบ่นของพ่อแม่ และพยายามเข้าใจเหตุผล ย่อมเป็นที่รักของพ่อแม่
- คู่รักที่อดทนต่อข้อบกพร่องของกันและกัน และพยายามปรับตัวเข้าหากัน ย่อมมีความสัมพันธ์ที่ยั่งยืน

สรุป:
“ผู้มีความอดทน ย่อมเป็นที่ชอบใจ (ของคนอื่น)” เป็นพุทธศาสนสุภาษิตที่ชี้ให้เห็นถึงคุณค่าของความอดทนว่า ไม่เพียงแต่เป็นประโยชน์ต่อตัวผู้ปฏิบัติเอง แต่ยังส่งผลดีต่อความสัมพันธ์กับผู้อื่น ทำให้เป็นที่รักใคร่ชื่นชอบและได้รับการยอมรับจากคนรอบข้าง ดังนั้น เราจึงควรฝึกฝนความอดทนให้เป็นคุณธรรมประจำใจ
พุทธศาสนสุภาษิตบทนี้ แม้จะไม่มีปรากฏเป็นภาษาบาลีโดยตรง แต่ก็สอดคล้องกับหลักธรรมเรื่องขันติ และเมตตา กรุณา ในพุทธศาสนา ซึ่งล้วนส่งเสริมให้เป็นผู้มีความอดทน และเป็นที่รักของคนทั่วไป