
ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต “ผู้ถูกความโกรธครอบงำ ย่อมถึงความเสื่อมทรัพย์”
พุทธศาสนสุภาษิต “ผู้ถูกความโกรธครอบงำ ย่อมถึงความเสื่อมทรัพย์” มาจากพระบาลีบทว่า โกธาภิภูโต ปุริโส ธนชานึ นิคจฺฉติ. (องฺ. สตฺตก. ๒๓/๙๘.) หมายความว่า คนที่ปล่อยให้ความโกรธเข้าครอบงำจิตใจ มักจะประสบกับความเสื่อมเสียในทรัพย์สิน เงินทอง หรือฐานะความเป็นอยู่
อธิบายขยายความ:
- ผู้ถูกความโกรธครอบงำ: หมายถึง คนที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจของความโกรธ ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ขาดสติ
- ย่อมถึงความเสื่อมทรัพย์: หมายถึง จะพบกับความตกต่ำ สูญเสีย สูญสิ้นในทรัพย์สิน เงินทอง หรือฐานะความเป็นอยู่ที่ดี
ความหมายเชิงลึกและเหตุผล:
ความโกรธส่งผลเสียต่อการตัดสินใจ การกระทำ และความสัมพันธ์ ซึ่งล้วนนำไปสู่ความเสื่อมทรัพย์ได้หลายทาง ดังนี้:
- ขาดสติ ตัดสินใจผิดพลาด: เมื่อโกรธ คนเรามักขาดสติ ขาดความยั้งคิด ตัดสินใจอะไรไปโดยใช้อารมณ์เป็นหลัก ซึ่งมักนำไปสู่ความผิดพลาด เสียหายต่อทรัพย์สินเงินทอง เช่น
- ลงทุนผิดพลาด: ตัดสินใจลงทุนโดยไม่ไตร่ตรอง ทำให้ขาดทุน
- ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย: ระบายอารมณ์ด้วยการซื้อของที่ไม่จำเป็น
- ถูกหลอกลวง: ขาดความรอบคอบ ตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพ
- ทำลายโอกาส: ความโกรธทำให้พลาดโอกาสดีๆ ในชีวิต เช่น
- ทะเลาะกับลูกค้า: ทำให้สูญเสียลูกค้าหรือคู่ค้าทางธุรกิจ
- แสดงกิริยาไม่เหมาะสม: ทำให้พลาดโอกาสในการทำงานหรือเลื่อนตำแหน่ง
- พูดจาไม่ดี: ทำให้คนรอบข้างตีตัวออกห่าง สูญเสียโอกาสในการได้รับความช่วยเหลือ
- นำไปสู่การกระทำที่ผิดกฎหมาย: ความโกรธอาจนำไปสู่การทะเลาะวิวาท ทำร้ายร่างกาย หรือทำลายทรัพย์สิน ซึ่งอาจถูกดำเนินคดีและเสียค่าปรับ
- ทำลายสุขภาพ: ความโกรธส่งผลเสียต่อสุขภาพ ทำให้เกิดความเครียด ซึ่งอาจนำไปสู่โรคภัยไข้เจ็บต่างๆ และต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษา
- สูญเสียความน่าเชื่อถือ: คนที่มักโกรธมักถูกมองว่าเป็นคนไม่มีวุฒิภาวะ ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ทำให้สูญเสียความน่าเชื่อถือ ส่งผลต่อหน้าที่การงานและธุรกิจ

ข้อคิดและแนวทางปฏิบัติ:
- ฝึกสติ รู้เท่าทันอารมณ์: หมั่นฝึกฝนสติ รู้ตัวเมื่อโกรธ จะได้ไม่ปล่อยให้ความโกรธครอบงำ
- ฝึกควบคุมอารมณ์: เมื่อโกรธ ให้พยายามระงับอารมณ์ ไม่วู่วาม ตัดสินใจหรือทำอะไรลงไป
- คิดก่อนทำ: มีสติ ไตร่ตรองให้รอบคอบก่อนตัดสินใจใดๆ โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการเงิน
- เจริญเมตตา: ฝึกแผ่เมตตา ให้อภัย จะช่วยลดความโกรธ ทำให้จิตใจสงบ
สรุป:
“ผู้ถูกความโกรธครอบงำ ย่อมถึงความเสื่อมทรัพย์” เป็นสุภาษิตที่เตือนใจให้เห็นถึงโทษของความโกรธ ที่ไม่เพียงแต่ทำร้ายจิตใจ แต่ยังส่งผลเสียต่อทรัพย์สินเงินทอง และฐานะความเป็นอยู่ ดังนั้น เราจึงควรฝึกฝนสติ ควบคุมอารมณ์ และคิดให้รอบคอบก่อนทำ เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น