
พุทธศาสนสุภาษิต “ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า” จากบาลีบทว่า นิสฺสมฺม กรณํ เสยฺโย เป็นสุภาษิตที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส สมเด็จพระสังฆราชเจ้าองค์ที่ ๑๐ ทรงนิพนธ์ไว้ มีความหมายตรงตัวคือ การคิดไตร่ตรอง พิจารณาอย่างรอบคอบก่อนลงมือทำ ย่อมดีกว่าการทำไปโดยไม่คิด
ความหมายโดยละเอียด
- การใคร่ครวญ: หมายถึง การใช้สติปัญญาพิจารณาถึง
- เหตุ ที่มา หรือสาเหตุของปัญหา
- ผล ผลลัพธ์ ผลกระทบ หรือสิ่งที่จะตามมา
- วิธีการ ทางเลือก หรือวิธีการแก้ปัญหา
- การลงมือทำ: หมายถึง การกระทำใด ๆ ทั้งทางกาย วาจา และใจ
ประโยชน์ของการใคร่ครวญก่อนลงมือทำ
- ลดความผิดพลาด: ช่วยให้มองเห็นปัญหา อุปสรรค และผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ทำให้สามารถเตรียมตัว วางแผน และหลีกเลี่ยงความผิดพลาดได้
- ตัดสินใจได้ดีขึ้น: ช่วยให้ตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม และมีประสิทธิภาพ
- แก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด: ช่วยให้เข้าใจปัญหาอย่างแท้จริง และสามารถเลือกวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสมที่สุด
- ป้องกันความเสียใจ: ช่วยให้ไม่ต้องเสียใจภายหลัง เพราะได้คิดไตร่ตรองอย่างรอบคอบแล้ว
ตัวอย่างสถานการณ์
- การเลือกอาชีพ: ควรพิจารณาถึงความชอบ ความถนัด โอกาส และความมั่นคง ก่อนตัดสินใจ
- การลงทุน: ควรศึกษาข้อมูล วิเคราะห์ความเสี่ยง และประเมินผลตอบแทน ก่อนลงทุน
- การพูด: ควรคิดก่อนพูด เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิด หรือทำให้ผู้อื่นเสียใจ
- “อย่าด่วนตัดสินใจอะไรเร็วเกินไป จำไว้ว่าการ ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า“
- “เขาวางแผนทุกอย่างอย่างรอบคอบก่อนเริ่มโครงการ เพราะเชื่อในคำว่า ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า“
สรุป
พุทธศาสนสุภาษิต “ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า” สอนให้เราใช้สติปัญญาในการดำเนินชีวิต คิดไตร่ตรองให้รอบคอบก่อนที่จะตัดสินใจ หรือลงมือทำสิ่งใด เพื่อที่จะได้ไม่ต้องเสียใจภายหลัง และประสบความสำเร็จในชีวิต