
“บุรุษไม่พึงสละเสียซึ่งตน” มาจากบาลีพุทธศาสนสุภาษิตบทว่า อตฺตานํ น ปริจฺจเช. (สํ. ส. ๑๕/๖๐.) สอนให้เรารู้จักรักษาคุณค่าของตนเอง ไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค หรือปล่อยให้ชีวิตตกต่ำ
“บุรุษไม่พึงสละเสียซึ่งตน” หมายถึง บุคคลไม่ควรละทิ้งคุณค่าและหน้าที่ของตนเอง ไม่ควรยอมแพ้ต่ออุปสรรคหรือทอดทิ้งศักดิ์ศรีและความดีงามที่ตนมี คำสอนนี้เตือนให้รักษาความเข้มแข็งทั้งกายและใจ และไม่ละเลยหน้าที่ต่อชีวิตหรือธรรมะที่ควรปฏิบัติ เป็นการส่งเสริมให้ยืนหยัดในความถูกต้อง แม้ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก
ความหมายโดยละเอียด
- บุรุษ: หมายถึง คนทั่วไป ทั้งชายและหญิง
- ไม่พึงสละเสียซึ่งตน: หมายถึง ไม่ควรยอมแพ้ต่อโชคชะตา อุปสรรค หรือความทุกข์ยาก ไม่ควรทอดทิ้งตัวเอง หรือปล่อยให้ชีวิตตกต่ำ
- มีความเพียร: พยายามดิ้นรนต่อสู้ ฝ่าฟันอุปสรรค เพื่อพัฒนาชีวิตให้ดีขึ้น
- มีความหวัง: แม้จะเผชิญกับความยากลำบาก ก็ไม่ควรสิ้นหวัง แต่ควรมีความหวัง และมองหาโอกาสในการพัฒนาตนเองอยู่เสมอ
- รักษาคุณค่าของตนเอง: ตระหนักถึงคุณค่าในตนเอง ไม่ดูถูกตัวเอง หรือปล่อยให้ใครมาดูถูกเหยียดหยาม
- พัฒนาตนเอง: มุ่งมั่นพัฒนาตนเอง ทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา และคุณธรรม เพื่อให้ชีวิตก้าวหน้า และมีความสุข
ตัวอย่างสถานการณ์ที่ “บุรุษไม่พึงสละเสียซึ่งตน”
- ท้อแท้ สิ้นหวัง เมื่อเผชิญกับความล้มเหลว หรือ อุปสรรคในชีวิต
- ปล่อยปละละเลย ไม่ดูแลเอาใจใส่ตนเองทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ
- ยอมแพ้ต่อความยากจน ความเจ็บป่วยหรือปัญหาต่าง ๆ ในชีวิต
- ไม่พยายามพัฒนาตนเองให้ดีขึ้น ปล่อยให้ชีวิตจมอยู่กับความทุกข์
ประโยชน์ของการ “ไม่สละเสียซึ่งตน”
- มีกำลังใจและความเข้มแข็งในการต่อสู้กับอุปสรรค
- ไม่ยอมแพ้ต่อโชคชะตาและพยายามสร้างชีวิตที่ดีกว่าเดิม
- รักษาคุณค่าและศักดิ์ศรีของตนเอง
- พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องเพื่อชีวิตที่มีความสุขและมีคุณค่า
สรุป
“บุรุษไม่พึงสละเสียซึ่งตน” สอนให้เรามีความเข้มแข็งไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคและความทุกข์ยากในชีวิต จงรักและเห็นคุณค่าในตนเองมุ่งมั่นพัฒนาตนเองให้ก้าวหน้าอยู่เสมอ เพื่อชีวิตที่มีความสุขและมีคุณค่า