
“บุรุษไม่พึงให้ซึ่งตน” พุทธศาสนสุภาษิตบทนี้แปลมาจากบาลีบทว่า อตฺตานํ น ทเท โปโส (สํ. ส. ๑๕/๖๐.) สอนให้เรารู้จักรักษาคุณค่าของตนเอง ไม่ยอมตกเป็นเบี้ยล่างของความชั่ว ไม่ยอมให้ตนตกไปสู่ที่ต่ำ
ความหมายโดยละเอียด
- บุรุษ: หมายถึง คนทั่วไปทั้งชายและหญิง
- ไม่พึงให้ซึ่งตน: หมายถึง ไม่ควรยอมจำนนต่อความชั่ว ต่อสิ่งยั่วใจ
- รักษาศักดิ์ศรี: ต้องรู้จักปกป้องรักษาศักดิ์ศรีของตนเอง ไม่ทำในสิ่งที่เสื่อมเสียเกียรติหรือ ทำให้ตนเองดูต่ำต้อย
- รู้จักปฏิเสธ: กล้าที่จะปฏิเสธ เมื่อมีคนมาขอร้องหรือบังคับให้ทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้องหรือไม่สมควร
- มีความมั่นใจในตนเอง: เชื่อมั่นในความสามารถและคุณค่าของตนเอง ไม่ดูถูกหรือเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่นจนขาดความมั่นใจ
ตัวอย่างสถานการณ์ที่ “บุรุษไม่พึงให้ซึ่งตน”
- ถูกชักชวน ให้ทำสิ่งผิดกฎหมายหรือผิดศีลธรรม
- ถูกบังคับให้ทำในสิ่งที่ตนเองไม่เต็มใจหรือเดือดร้อน
- ถูกเอาเปรียบหรือถูกหลอกใช้โดยไม่ได้รับความเป็นธรรม
- ตกอยู่ในความสัมพันธ์ที่ไม่ดีที่ทำให้ตนเองรู้สึกด้อยค่าหรือไม่มีความสุข
ประโยชน์ของการ “ไม่ให้ซึ่งตน”
- รักษาศักดิ์ศรีและคุณค่าของตนเอง
- ไม่ตกเป็นเหยื่อของการเอาเปรียบหรือการหลอกลวง
- มีอิสระในการตัดสินใจและดำเนินชีวิต
- สร้างความมั่นใจและความภาคภูมิใจในตนเอง
สรุป
บุรุษไม่พึงให้ซึ่งตน” สอนให้เรารู้จักรักและเคารพตนเอง ไม่ยอมให้ใครมาเอาเปรียบหรือบงการชีวิตของเราการ “ไม่ให้ซึ่งตน” เป็นการแสดงออกถึงความเข้มแข็งมีศักดิ์ศรีและเป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างชีวิตที่มีความสุขและมีคุณค่า