
“ตนไม่ทำบาปเอง ย่อมหมดจดเอง” มาจากพุทธศาสนภาษิตบทว่า อตฺตนา อกตํ ปาปํ อตฺตนา ว วิสุชฺฌติ ( ขุ. ธ. ๒๕/๓๗. ขุ. มหา. ๒๙/๓๗. ขุ. จู. ๓๐/๑๑๖.) เป็นคำสอนในพระพุทธศาสนา ที่มีใจความสำคัญว่า ความบริสุทธิ์หรือความเศร้าหมองของจิตใจนั้น ขึ้นอยู่กับการกระทำของตนเอง หากไม่ทำบาป กาย วาจา ใจ ก็ย่อมบริสุทธิ์ สะอาด ผ่องใส
อธิบายความหมาย
- บาป: หมายถึง การกระทำที่ไม่ดี ผิดศีลธรรม เช่น การฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม พูดเท็จ พูดส่อเสียด พูดคำหยาบ พูดเพ้อเจ้อ คิดโลภอยากได้ คิดพยาบาท คิดผิดจากทำนองคลองธรรม
- หมดจด: หมายถึง ความบริสุทธิ์ สะอาด ปราศจากกิเลสเครื่องเศร้าหมอง จิตใจสงบ ผ่องใส
หลักการสำคัญ
- กรรมเป็นของเฉพาะตน: บุญ บาป เป็นผลของการกระทำของแต่ละบุคคล ไม่มีใครสามารถทำให้ผู้อื่นเป็นบาป หรือ บริสุทธิ์ได้
- ความรับผิดชอบต่อตนเอง: แต่ละคนต้องรับผิดชอบในการกระทำของตนเอง
- การชำระล้างจิตใจ: การไม่ทำบาป การทำความดี การเจริญสติ เป็นหนทางสู่ความหมดจดของจิตใจ
ตัวอย่าง
- คนที่ไม่โกหก ไม่พูดส่อเสียด ย่อมมีจิตใจที่บริสุทธิ์กว่าคนที่ชอบพูดโกหก ใส่ร้ายผู้อื่น
- คนที่ขยันทำมาหากิน ไม่ลักขโมย ย่อมมีความสุขใจ มากกว่าคนที่คอยแต่จะเอาเปรียบผู้อื่น
สรุป
“ตนไม่ทำบาปเอง ย่อมหมดจดเอง” สอนให้เรารู้จัก สำรวจ ระมัดระวัง และรับผิดชอบในการกระทำของตนเอง เพื่อให้มีจิตใจที่บริสุทธิ์ ผ่องใส และเป็นสุข