เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....

ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น
ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น

พุทธศาสนสุภาษิตบทว่า “ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น” มาจากพระบาลีบทว่า ยทตฺตครหึ ตทกุพฺพมาโน. (ขุ. ส. ๒๕/๔๘๖.) มีใจความสำคัญอยู่ที่การ สำรวจตัวเอง และ ยับยั้งชั่งใจ ไม่ทำในสิ่งที่ตัวเอง รู้ว่า เป็นสิ่งไม่ดี

“ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น” มีความหมายว่า หากเราตระหนักถึงข้อผิดพลาดหรือความบกพร่องในตนเองที่เกิดจากการกระทำใด ๆ ไม่ควรกระทำสิ่งนั้นซ้ำอีก เพราะเป็นการเตือนให้เรียนรู้จากความผิดพลาดในอดีตและหลีกเลี่ยงการทำสิ่งที่เป็นเหตุแห่งทุกข์หรือโทษ เป็นคำสอนที่เน้นการพัฒนาตนด้วยสติและปัญญาโดยการยับยั้งสิ่งที่ไม่ดีตั้งแต่ต้นเหตุ

ความหมายโดยละเอียด

  • ติตนเองเพราะเหตุใด: หมายถึง การตำหนิ วิพากษ์วิจารณ์หรือรู้สึกไม่พอใจในความคิด คำพูด และการกระทำของตนเอง เมื่อรู้ว่าสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
  • ไม่ควรทำเหตุนั้น: หมายถึง การยับยั้งชั่งใจ ไม่ทำในสิ่งที่รู้ว่าผิดหรือไม่ดี แม้ว่าจะมีความอยาก หรือแรงกระตุ้นจากกิเลสก็ตาม
  • การรู้จักตนเอง: การ “ติตนเอง” แสดงให้เห็นว่า เรามีความรู้ตัว รู้จักและยอมรับในข้อบกพร่องของตนเอง
  • การควบคุมตนเอง: การ “ไม่ทำเหตุนั้น” แสดงให้เห็นว่าเรามีความสามารถในการควบคุมตนเองไม่ตกเป็นทาสของกิเลสตัณหา
  • การพัฒนาตนเอง: การ “ติตนเอง” และ “ไม่ทำเหตุนั้น” เป็นกระบวนการสำคัญในการพัฒนาตนเองให้เป็นคนดีมีศีลธรรม

ตัวอย่างสถานการณ์

  • เมื่อรู้สึกอยากจะโกหกแต่รู้ว่าการโกหกเป็นสิ่งไม่ดีจึงยับยั้งชั่งใจไม่พูดโกหก
  • เมื่อรู้สึกโกรธอยากจะด่าทอหรือทำร้ายผู้อื่นแต่รู้ว่า การใช้ความรุนแรงเป็นสิ่งไม่ดีจึงพยายามควบคุมอารมณ์และหาทางระงับความโกรธ
  • เมื่อรู้สึกอยากจะลักขโมยสิ่งของ แต่รู้ว่าการลักขโมยเป็นสิ่งไม่ดีจึงยับยั้งชั่งใจไม่ทำในสิ่งที่ผิดกฎหมาย

ประโยชน์ของการ “ติตนเอง” และ “ไม่ทำเหตุนั้น”

  • ป้องกันไม่ให้ทำในสิ่งที่ผิด
  • พัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม
  • เป็นคนที่มีสติ รู้ตัวอยู่เสมอ
  • มีความภาคภูมิใจในตนเอง
  • เป็นที่รักและนับถือของผู้อื่น

สรุป

พุทธศาสนสุภาษิตบทนี้ สอนให้เรารู้จักสำรวจตรวจสอบและวิพากษ์วิจารณ์ตนเองอยู่เสมอ เมื่อรู้ว่าสิ่งใดเป็นสิ่งที่ไม่ดี ก็ควรยับยั้งชั่งใจไม่ทำในสิ่งนั้น การ “ติตนเอง” และ “ไม่ทำเหตุนั้น” เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาตนเองให้เป็นคนดีมีศีลธรรมและมีชีวิตที่มีความสุข


เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....