
พระพุทธชินราชเป็นพระพุทธรูปที่มีชื่อเสียงและมีความสำคัญอย่างยิ่งในประเทศไทย ตั้งอยู่ที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก พระพุทธชินราชถือว่าเป็นหนึ่งในพระพุทธรูปที่มีความงดงามที่สุดในประเทศไทย และมีตำนานที่น่าสนใจเกี่ยวกับการสร้างพระพุทธรูปองค์นี้
ตำนานการสร้างพระพุทธชินราช
พงศาวดารเหนือ: กล่าวไว้ว่าพระเจ้าศรีธรรมไตรปิฎก กษัตริย์แห่งเมืองเชียงแสน ทรงมีพระราชประสงค์จะสร้างพระพุทธรูป 3 องค์ เพื่อประดิษฐาน ณ เมืองพิษณุโลก จึงโปรดให้ช่างฝีมือดี คือ บาพิษณุ บาพรหม บาธรรมราช และบาราชกุศล ร่วมกันหล่อพระพุทธรูป 3 องค์ คือ พระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ และพระศรีศาสดา โดยมีขนาดและลักษณะเหมือนกัน
ความเชื่อมโยงกับสุโขทัย: นักประวัติศาสตร์ศิลปะ สันนิษฐานว่า พระพุทธชินราชน่าจะสร้างขึ้นในสมัยสุโขทัย ราว พ.ศ. ๑๙๐๐ ในรัชสมัยพระมหาธรรมราชาที่ ๑ (ลิไท) เนื่องจากพุทธลักษณะขององค์พระ มีความงดงาม อ่อนช้อย คล้ายคลึงกับพระพุทธรูป สมัยสุโขทัย
พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๔: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์ “ตำนานพระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ และพระศรีศาสดา” ไว้ในหนังสือวชิรญาณวิเศษ โดยทรงสันนิษฐานว่า พระพุทธรูปทั้งสามองค์นี้สร้างขึ้นในสมัยเดียวกัน แต่มีพระนามและประวัติแตกต่างกัน

ความศักดิ์สิทธิ์และปาฏิหาริย์
ประสบการณ์ของผู้คน: มีเรื่องเล่ามากมาย เกี่ยวกับ ความศักดิ์สิทธิ์ ของ พระพุทธชินราช เช่น การ ขอพร ให้ หายจากโรคภัย การ แคล้วคลาด จาก อุบัติเหตุ การ ประสบความสำเร็จ ใน หน้าที่การงาน ฯลฯ
แคล้วคลาดจากภัยสงคราม: ในปี พ.ศ. ๒๓๑๘ เมื่อพม่ายกทัพมาตีเมืองพิษณุโลก ได้เผาทำลายพระราชวังจันทน์ และ วัด แต่ปรากฏว่า พระวิหารที่ประดิษฐานพระพุทธชินราช ไม่ได้รับความเสียหาย สร้างความเลื่อมใสศรัทธา แก่ชาวเมือง เป็นอย่างมาก
ความสำคัญทางศาสนาและวัฒนธรรม
พระพุทธชินราชมีความสำคัญทั้งในด้านศาสนาและวัฒนธรรมของชาวไทย โดยถือเป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชน การเดินทางไปกราบไหว้พระพุทธชินราชนั้นเป็นประเพณีที่ชาวไทยถือปฏิบัติมาอย่างยาวนาน นอกจากนี้ พระพุทธชินราชยังเป็นสัญลักษณ์ของความเจริญรุ่งเรืองและความสงบสุข

ภาพประกอบจากเพจ Wat Buddha Bucha Foundation -วัดพุทธบูชา
พระพุทธชินราชในปัจจุบัน
- เป็นพระพุทธรูปที่งดงามที่สุด: พระพุทธชินราชได้รับการยกย่องว่า เป็นพระพุทธรูปที่มีพุทธลักษณะงดงามที่สุดองค์หนึ่งของประเทศไทย
- เป็นที่เคารพสักการะ: ประดิษฐานอยู่ ณ วิหารด้านตะวันตกในวัดพระศรีรัตนมหาธาตวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก เป็นที่เคารพสักการะของชาวไทยและชาวต่างชาติเป็นจำนวนมาก
- มีการจำลองไปทั่วประเทศ: ด้วยพุทธลักษณะที่งดงามและความศักดิ์สิทธิ์ จึงมีการจำลองพระพุทธชินราชไปประดิษฐานตามวัดต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ
สถาปัตยกรรมและศิลปะ
พระพุทธชินราชเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ขนาดใหญ่ สร้างด้วยทองสัมฤทธิ์ มีความสูงประมาณ 5.48 เมตร และกว้างประมาณ 5.90 เมตร พระพุทธชินราชได้รับการยกย่องว่าเป็นพระพุทธรูปที่มีศิลปะงดงามที่สุดในยุคสุโขทัย ด้วยลักษณะที่ดูสง่างามและเสริมด้วยลวดลายที่ละเอียดอ่อน
การบูรณะและอนุรักษ์
ตลอดเวลาหลายร้อยปี พระพุทธชินราชได้ผ่านการบูรณะและอนุรักษ์มาอย่างต่อเนื่อง เพื่อรักษาความงดงามและความสมบูรณ์ของพระพุทธรูป ผู้ที่รับผิดชอบในการบูรณะจะต้องมีความรู้และความชำนาญในศิลปะและการอนุรักษ์อย่างดี
พระพุทธชินราชเป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนถึงความศรัทธาและความภาคภูมิใจของชาวไทย และยังคงเป็นที่เคารพบูชาของพุทธศาสนิกชนทั่วประเทศ