
ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต
“ได้ยศแล้ว ไม่ควรเมา”
พุทธศาสนสุภาษิต “ได้ยศแล้ว ไม่ควรเมา” มาจากพระบาลีบทว่า ยโส ลทฺธา น มชฺเชยฺย ( ขุ. ชา. จตุกฺก. ๒๗/๑๔๕) มีความหมายว่า เมื่อบุคคลได้รับยศฐาบรรดาศักดิ์ ตำแหน่ง หรือความมีชื่อเสียง ไม่ควรหลงระเริงไปกับสิ่งเหล่านั้น ควรมีสติ รู้จักประมาณตน และประพฤติตนอย่างเหมาะสม
ขยายความได้ดังนี้
- ยศ ในที่นี้ หมายถึง ยศฐาบรรดาศักดิ์ ตำแหน่งหน้าที่การงาน ชื่อเสียง เกียรติยศ ความนิยมชมชอบ หรือลาภสักการะ ซึ่งเป็นสิ่งที่บุคคลทั่วไปมักปรารถนา
- เมา ในที่นี้ หมายถึง ความหลงระเริง ความลืมตัว ความประมาท ที่เกิดจากการมัวเมาในยศฐาบรรดาศักดิ์ ตำแหน่ง หรือชื่อเสียง จนขาดสติ ไม่รู้จักประมาณตน
เมื่อบุคคลได้รับยศถาบรรดาศักดิ์หรือตำแหน่งสูงขึ้น มักจะได้รับอำนาจ ความสะดวกสบาย และการยกย่อง ซึ่งสิ่งเหล่านี้อาจทำให้เกิดความหลงระเริง ลืมตัว และประพฤติตนไม่เหมาะสมได้
ดังนั้น พุทธศาสนสุภาษิตบทนี้จึงสอนให้เรามีสติ รู้จักตนเอง และไม่หลงไปกับลาภยศ สรรเสริญ หรืออำนาจ เมื่อได้รับยศหรือตำแหน่ง ควรตั้งมั่นอยู่ในความไม่ประมาท ปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด และใช้ยศฐาบรรดาศักดิ์นั้นเพื่อประโยชน์สุขของส่วนรวม
ตัวอย่าง
- ข้าราชการที่ได้รับการเลื่อนตำแหน่ง แต่ยังคงทำงานอย่างขยันขันแข็ง ซื่อสัตย์สุจริต และไม่ถือตัว
- นักธุรกิจที่ประสบความสำเร็จ แต่ยังคงใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ไม่ฟุ้งเฟ้อ และช่วยเหลือสังคม
- ดารานักแสดงที่ได้รับความนิยม แต่ยังคงอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่ลืมตัว และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่เยาวชน
การไม่หลงระเริงไปกับยศถาบรรดาศักดิ์ จะทำให้เรามีความสุข ความเจริญ และชื่อเสียงที่ยั่งยืน มากกว่าการมัวเมาในลาภยศ ซึ่งไม่จีรังยั่งยืน