ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต
“โภคทรัพย์ของผู้ครองเรือนดี ย่อมถึงความพอกพูน เหมือนจอมปลวกกำลังก่อขึ้น”
พุทธศาสนสุภาษิต “โภคทรัพย์ของผู้ครองเรือนดี ย่อมถึงความพอกพูน เหมือนจอมปลวกกำลังก่อขึ้น” มาจากพระบาลีบทว่า โภคา สนฺนิจยํ ยนฺติ วมฺมิโกวูปจียติ (ที. ปาฏิ. ๑๑/๒๐๒) เป็นคำสอนที่ให้ข้อคิดเกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพย์สินและการสร้างฐานะของคนในครอบครัว
ความหมาย
- โภคทรัพย์: หมายถึง ทรัพย์สมบัติ เงินทอง ข้าวของเครื่องใช้
- ผู้ครองเรือนดี: หมายถึง ผู้ที่บริหารจัดการชีวิตครอบครัวได้ดี มีความขยันหมั่นเพียร มีความซื่อสัตย์สุจริต รู้จักเก็บออม และใช้จ่ายอย่างเหมาะสม
- พอกพูน: หมายถึง เพิ่มพูนขึ้น งอกเงยขึ้น
- จอมปลวก: หมายถึง รังของปลวก ซึ่งมีการก่อร่างสร้างตัวอย่างต่อเนื่องและขยายใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ
ความหมายโดยรวม
สุภาษิตนี้สอนว่า หากผู้ครองเรือนรู้จักบริหารจัดการทรัพย์สินของตนเองอย่างดี มีความขยันหมั่นเพียรในการทำงาน รู้จักเก็บออม และใช้จ่ายอย่างเหมาะสม ทรัพย์สินก็จะเพิ่มพูนขึ้นเรื่อยๆ เหมือนกับจอมปลวกที่ค่อยๆ ก่อร่างสร้างรังของตนเองจนใหญ่โต
การตีความและขยายความ
- ความสำคัญของการบริหารจัดการ: สุภาษิตนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการบริหารจัดการทรัพย์สินอย่างมีประสิทธิภาพ การรู้จักเก็บออม และใช้จ่ายอย่างเหมาะสม จะนำไปสู่ความมั่นคงทางเศรษฐกิจของครอบครัว
- ความขยันหมั่นเพียร: ความขยันหมั่นเพียรในการทำงานเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างรายได้ เมื่อมีรายได้แล้วก็ต้องรู้จักบริหารจัดการให้ดี จึงจะสามารถสร้างฐานะของครอบครัวให้มั่นคงได้
- ความซื่อสัตย์สุจริต: ความซื่อสัตย์สุจริตเป็นคุณธรรมที่สำคัญของผู้ครองเรือน การมีคุณธรรมนี้จะทำให้ได้รับความไว้วางใจจากคนรอบข้าง และนำมาซึ่งความเจริญก้าวหน้าในชีวิต
การนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เราสามารถนำหลักคำสอนนี้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ดังนี้
- วางแผนการเงิน: กำหนดรายรับรายจ่ายของครอบครัวอย่างชัดเจน และวางแผนการออมเงินอย่างสม่ำเสมอ
- ขยันทำงาน: ตั้งใจทำงานเพื่อหารายได้มาเลี้ยงครอบครัว และพัฒนาตนเองให้มีความรู้ความสามารถที่สูงขึ้น
- ประหยัดอดออม: ใช้จ่ายอย่างเหมาะสม ไม่ฟุ่มเฟือย และรู้จักเก็บออมเงินไว้สำหรับอนาคต
- ซื่อสัตย์สุจริต: ประกอบอาชีพด้วยความซื่อสัตย์สุจริต และปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยความจริงใจ
สุภาษิตนี้เป็นเครื่องเตือนใจให้เราเห็นความสำคัญของการบริหารจัดการทรัพย์สิน และการสร้างฐานะของครอบครัวด้วยความขยันหมั่นเพียร ความซื่อสัตย์สุจริต และการรู้จักเก็บออม
