เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....

ความหมายของพุทธศาสสุภาษิต "ความได้เป็นมนุษย์ เป็นการยาก"
ความหมายของพุทธศาสสุภาษิต “ความได้เป็นมนุษย์ เป็นการยาก”

ความหมายของพุทธศาสสุภาษิต
“ความได้เป็นมนุษย์ เป็นการยาก”

พุทธศาสนสุภาษิต “ความได้เป็นมนุษย์ เป็นการยาก” มาจากพระบาลีบทว่า กิจฺโฉ มนุสฺสปฏิลาโภ. (ขุ. ธ. ๒๕/๓๙.) ป็นคำสอนที่เน้นย้ำถึงคุณค่าและความพิเศษของการเกิดเป็นมนุษย์ในทางพระพุทธศาสนา ไม่ได้หมายความว่าการเกิดเป็นมนุษย์เป็นไปไม่ได้ แต่เป็นการเปรียบเทียบถึงความยากลำบากเมื่อเทียบกับการเกิดในภพภูมิอื่นๆ

ความหมายโดยละเอียด:

  • ความได้เป็นมนุษย์: หมายถึง การเกิดในภพภูมิของมนุษย์ มีร่างกายและจิตใจที่เหมาะสมต่อการปฏิบัติธรรมและบรรลุธรรม
  • เป็นการยาก: หมายถึง มีโอกาสน้อย หรือต้องอาศัยเหตุปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน

เหตุผลที่ “ความได้เป็นมนุษย์ เป็นการยาก”

ในพระพุทธศาสนา อธิบายว่าการเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏนั้นมีหลากหลายภพภูมิ เช่น สัตว์นรก เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน มนุษย์ และเทวดา การที่จะได้เกิดเป็นมนุษย์นั้นต้องอาศัยกุศลกรรมที่สั่งสมมาในอดีตชาติหลายประการ ดังนี้

  1. การรักษากาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์: การไม่ทำบาปอกุศลกรรม การทำความดี และการมีจิตใจที่ดีงาม
  2. การบำเพ็ญบุญกุศล: การทำทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา
  3. การมีศีล 5: การรักษาสิกขาบท 5 ข้อ ได้แก่ การไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่ประพฤติผิดในกาม ไม่พูดเท็จ และไม่ดื่มสุราเมรัย
  4. การมีจิตใจที่ตั้งมั่นในคุณธรรม: การมีหิริโอตตัปปะ คือความละอายต่อการทำชั่ว และความเกรงกลัวต่อผลของบาปกรรม

เมื่อเทียบกับภพภูมิอื่นๆ เช่น สัตว์เดรัจฉาน ที่ต้องทนทุกข์ทรมานกับการถูกเบียดเบียน หรืออบายภูมิที่ต้องรับผลกรรมอันหนัก การเกิดเป็นมนุษย์ที่มีอิสระในการใช้ชีวิตและมีโอกาสในการปฏิบัติธรรมจึงถือว่ายาก

ความสำคัญของการได้เกิดเป็นมนุษย์:

การเกิดเป็นมนุษย์ถือเป็นโอกาสอันดีในการสร้างบุญกุศลและปฏิบัติธรรมเพื่อความหลุดพ้นจากทุกข์ เพราะมนุษย์มีคุณสมบัติพิเศษดังนี้

  • มีสติปัญญา: สามารถคิดวิเคราะห์ แยกแยะผิดถูก และเรียนรู้ธรรมะได้
  • มีอิสระในการเลือก: สามารถเลือกที่จะทำความดีหรือความชั่วได้
  • มีร่างกายที่เหมาะสม: ร่างกายของมนุษย์เอื้อต่อการปฏิบัติธรรม เช่น การทำสมาธิ
  • มีโอกาสได้พบพระพุทธศาสนา: ในช่วงเวลาที่พระพุทธศาสนายังคงอยู่

ดังนั้น เมื่อได้เกิดเป็นมนุษย์แล้ว จึงควรใช้ชีวิตให้คุ้มค่าด้วยการทำความดี ละเว้นความชั่ว และปฏิบัติธรรม เพื่อให้พ้นจากทุกข์ในที่สุด

ตัวอย่างเปรียบเทียบ:

พระพุทธเจ้าเคยเปรียบเทียบการเกิดเป็นมนุษย์กับเต่าตาบอดที่อยู่ในทะเลกว้างใหญ่ ทุกๆ ร้อยปีเต่าจะโผล่ขึ้นมาเหนือน้ำเพียงครั้งเดียว โอกาสที่เต่าจะสอดหัวเข้าไปในห่วงที่ลอยอยู่บนผิวน้ำนั้นยากฉันใด โอกาสที่สัตว์จะเกิดเป็นมนุษย์ก็ยากฉันนั้น

สรุป:

พุทธศาสนสุภาษิตนี้สอนให้เราเห็นคุณค่าของการเกิดเป็นมนุษย์ และกระตุ้นให้เราใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาท และตั้งใจทำความดี เพื่อให้สมกับที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ ซึ่งเป็นโอกาสอันดีในการสร้างกุศลและบรรลุธรรม

นอกจากนี้ ยังสอดคล้องกับหลักธรรมอื่นๆ ในพระพุทธศาสนา เช่น

  • อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ ได้แก่ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค ซึ่งเป็นหนทางแห่งการดับทุกข์
  • มรรคมีองค์ 8: หนทางแห่งการดับทุกข์ ซึ่งประกอบด้วย สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ และสัมมาสมาธิ


เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....