
ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต
“พึงประพฤติธรรมให้สุจริต ไม่ควรประพฤติให้ทุจริต”
พุทธศาสนสุภาษิต “พึงประพฤติธรรมให้สุจริต ไม่ควรประพฤติให้ทุจริต” มาจากพระบาลีบทว่า ธมฺมํ จเร สุจิตํ น ตํ ทุจฺจริตํ จเร (ขุ. ธ. ๒๕/๓๘. ขุ. อุ. ๒๕/๓๖๖) หมายความว่า เราควรปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนาด้วยความบริสุทธิ์ใจ ด้วยเจตนาที่ถูกต้อง ไม่หวังผลประโยชน์ หรือ แสวงหาชื่อเสียง และไม่ควรบิดเบือนหลักธรรม เพื่อสนองความต้องการของตนเอง
อธิบาย
- พึงประพฤติธรรม: หมายถึง การปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา เช่น การรักษาศีล การเจริญภาวนา การทำบุญ การช่วยเหลือผู้อื่น
- สุจริต: หมายถึง ความบริสุทธิ์ ความถูกต้อง ความจริงใจ ปราศจากความโลภ ความโกรธ ความหลง
- ทุจริต: หมายถึง ความไม่บริสุทธิ์ ความไม่ถูกต้อง ความไม่จริงใจ มีเจตนาที่ไม่ดี เช่น การทำบุญเพื่อหวังผลตอบแทน การรักษาศีลเพื่อเอาหน้า
ตัวอย่างการประพฤติธรรมให้สุจริต
- การทำบุญด้วยจิตใจที่เลื่อมใส ศรัทธา โดยไม่หวังผลตอบแทนใดๆ
- การรักษาศีล เพราะต้องการฝึกฝนตนเอง ให้เป็นคนดี มีคุณธรรม
- การช่วยเหลือผู้อื่น ด้วยความเมตตา สงสาร โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน
ตัวอย่างการประพฤติธรรมให้ทุจริต
- การทำบุญเพื่ออวดร่ำอวดรวย หรือหวังผลทางธุรกิจ
- การรักษาศีล เพื่อสร้างภาพลักษณ์ที่ดี ให้คนอื่นยกย่อง สรรเสริญ
- การบิดเบือนหลักธรรม เพื่อสนองความต้องการของตนเอง เช่น การอ้างธรรมะ เพื่อหาผลประโยชน์
สรุป สุภาษิตนี้สอนให้เรา มีความจริงใจ ในการประพฤติธรรม ทำความดีด้วยใจที่บริสุทธิ์ ไม่หวังผลประโยชน์ หรือชื่อเสียง และไม่ควรนำธรรมะ ไปใช้ในทางที่ผิด