เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....

ความผิดเสมอด้วยโทสะไม่มี

ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต “ความผิดเสมอด้วยโทสะไม่มี”

พุทธศาสนสุภาษิตความผิดเสมอด้วยโทสะไม่มี” มาจากพระบาลีบทว่า นตฺถิ โทสสโม กลิ. (ขุ. ธ. ๒๕/๔๒.) มีความหมายว่า ไม่มีความผิดใดที่จะร้ายแรง รุนแรง หรือเลวร้ายไปกว่าความผิดที่เกิดจากโทสะ (ความโกรธ ความคิดประทุษร้าย)

อธิบายความหมาย:

  • ความผิด: ในที่นี้หมายถึง การกระทำที่ไม่ดี การกระทำที่ผิดพลาด การกระทำที่ส่งผลเสีย ทั้งทางกาย วาจา และใจ
  • เสมอด้วยโทสะ: เทียบเท่ากับโทสะ หรือมีความร้ายแรงเท่ากับโทสะ
  • ไม่มี: ไม่มีอะไรเทียบได้

ความหมายเชิงลึก:

สุภาษิตนี้ชี้ให้เห็นว่าความผิดพลาดหรือความเสียหายที่เกิดจากโทสะนั้นร้ายแรงกว่าความผิดพลาดที่เกิดจากสาเหตุอื่นๆ เพราะเมื่อคนเราโกรธ ขาดสติ ก็มักจะกระทำการต่างๆ ลงไปโดยไม่ยั้งคิด ไม่คำนึงถึงผลที่ตามมา นำไปสู่ความสูญเสียและความเดือดร้อนทั้งต่อตนเองและผู้อื่น

อธิบายเพิ่มเติม:

  • ความผิดจากสาเหตุอื่น: เช่น ความประมาท ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ความจำเป็น ความผิดเหล่านี้แม้จะส่งผลเสีย แต่ก็อาจแก้ไขหรือบรรเทาได้ และมักไม่รุนแรงเท่าความผิดที่เกิดจากโทสะ
  • ความผิดจากโทสะ: มักรุนแรง ยากที่จะแก้ไข เพราะเกิดจากการขาดสติ ความยั้งคิด เช่น การทำร้ายร่างกาย การฆ่า การพูดจาทำร้ายจิตใจ การทำลายข้าวของ ซึ่งสิ่งเหล่านี้อาจนำไปสู่ความสูญเสียที่ไม่อาจเรียกคืนกลับมาได้
  • ตัวอย่าง:
    • คนที่ฆ่าคนตายเพราะความโกรธ ถือเป็นความผิดที่ร้ายแรงกว่าคนที่ขับรถชนคนตายโดยประมาท
    • คนที่พูดจาดูถูกเหยียดหยามผู้อื่นเพราะความโกรธ สร้างความเจ็บปวดให้ผู้อื่นมากกว่าคนที่พูดผิดโดยไม่ได้ตั้งใจ

ความเชื่อมโยงกับหลักธรรมอื่นๆ:

  • อกุศลมูล 3: โทสะเป็นหนึ่งในอกุศลมูล 3 ซึ่งเป็นรากเหง้าของความชั่วทั้งปวง
  • เบญจศีล: การกระทำที่เกิดจากโทสะมักผิดศีล เช่น การฆ่าสัตว์ การลักทรัพย์ การพูดเท็จ การดื่มสุรา
  • กรรม: ความผิดที่เกิดจากโทสะย่อมส่งผลกรรมที่รุนแรง

ประโยชน์ของการเข้าใจสุภาษิตนี้:

  • ตระหนักถึงโทษของโทสะ: ทำให้เราเห็นถึงความร้ายแรงของความผิดที่เกิดจากโทสะ
  • กระตุ้นให้เกิดการควบคุมตนเอง: เป็นแรงผลักดันให้เราฝึกฝนการควบคุมอารมณ์ ไม่ปล่อยให้โทสะครอบงำ
  • ส่งเสริมการเจริญสติ: เตือนให้เราหมั่นฝึกฝนสติ เพื่อรู้เท่าทันอารมณ์โกรธ และป้องกันไม่ให้พัฒนาไปเป็นโทสะ แล้วเผลอทำความผิด

สรุป:

“ความผิดเสมอด้วยโทสะไม่มี” เป็นพุทธศาสนสุภาษิตที่ชี้ให้เห็นว่าความผิดที่เกิดจากโทสะนั้นร้ายแรงกว่าความผิดที่เกิดจากสาเหตุอื่นๆ เพราะเมื่อคนเราโกรธ มักขาดสติ และกระทำการต่างๆ ลงไปโดยไม่ยั้งคิด นำไปสู่ความสูญเสียและความเดือดร้อนทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ดังนั้น เราจึงควรฝึกฝนตนเองให้มีสติ รู้เท่าทันอารมณ์ และพยายามละวางโทสะ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความผิดพลาดร้ายแรงขึ้น


เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....