เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....

ข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี
ข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี

ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต “ข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี”

พุทธศาสนสุภาษิตข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี” มาจากพระบาลีบทว่า นตฺถิ โมหสมํ ชาลํ (ขุ. ธ. ๒๕/๔๘.) มีความหมายว่า ไม่มีข่ายหรือเครื่องผูกมัดใด จะร้ายแรง เสมอด้วยโมหะ (ความหลง, ความเขลา, อวิชชา)

อธิบายขยายความได้ดังนี้:

  • ข่าย (ชาลํ): หมายถึง ตาข่าย, แห, เครื่องดักสัตว์ ในที่นี้เปรียบเสมือนสิ่งที่ผูกมัด รัดรึง ให้ติดอยู่
  • โมหะ (โมห): หมายถึง ความหลง ความเขลา ความไม่รู้ตามความเป็นจริง ความมืดบอดทางปัญญา อวิชชา เป็นหนึ่งในอกุศลมูล 3 (รากเหง้าของความชั่ว)
  • เสมอด้วย (สมํ): หมายถึง เท่ากับ, เทียบเท่า, เหมือนกับ
  • ไม่มี (นตฺถิ): หมายถึง ไม่มี, ปราศจาก

ความหมายโดยรวม:

โมหะหรือความหลง ความไม่รู้จริงนั้น เป็นเครื่องผูกมัดที่ร้ายแรงที่สุด ยิ่งกว่าข่ายหรือเครื่องจองจำใดๆ เพราะมันผูกมัดเราไว้ในวัฏสงสาร (การเวียนว่ายตายเกิด) ทำให้เราไม่สามารถหลุดพ้นจากความทุกข์ได้

ทำไมโมหะจึงเป็นข่ายที่ร้ายแรงที่สุด?

  1. โมหะเป็นรากเหง้าของอกุศลทั้งปวง: โมหะเป็นพื้นฐานของกิเลสอื่นๆ เช่น โลภะ (ความโลภ) และโทสะ (ความโกรธ) เมื่อเราไม่รู้ตามความเป็นจริง เราจึงเกิดความอยากได้ (โลภ) และความขัดเคืองใจ (โทสะ) ตามมา
  2. โมหะทำให้เรายึดติดในตัวตนและของตน: เพราะความไม่รู้ เราจึงยึดมั่นถือมั่นว่ามีตัวเรา มีของเรา เกิดความหวงแหน ยึดติด และเป็นทุกข์เมื่อต้องพลัดพรากจากสิ่งเหล่านั้น
  3. โมหะทำให้เรามองไม่เห็นความจริง: โมหะเปรียบเสมือนความมืดที่บดบังปัญญา ทำให้เรามองไม่เห็นสัจธรรม ไม่เข้าใจกฎแห่งกรรม ไม่รู้ว่าอะไรเป็นเหตุ อะไรเป็นผล นำไปสู่การกระทำที่ผิดพลาดและเป็นทุกข์
  4. โมหะทำให้เราเวียนว่ายตายเกิด: เพราะความไม่รู้ เราจึงกระทำกรรมต่างๆ ทั้งดีและชั่ว ซึ่งเป็นเหตุให้ต้องเวียนว่ายตายเกิดในภพภูมิต่างๆ อย่างไม่รู้จบสิ้น

การหลุดพ้นจากข่ายแห่งโมหะ:

หนทางเดียวที่จะหลุดพ้นจากข่ายแห่งโมหะ คือ การเจริญปัญญา ด้วยการศึกษาพระธรรม ฝึกสติ สมาธิ วิปัสสนา เพื่อให้เกิดความรู้แจ้ง เห็นจริงตามความเป็นจริง (ยถาภูตญาณทัสสนะ) เมื่อปัญญาเกิดขึ้น โมหะก็จะถูกทำลายไป เหมือนความมืดย่อมหายไปเมื่อมีแสงสว่าง

สรุป:

พุทธศาสนสุภาษิต “ข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี” สอนให้เราเห็นถึงความร้ายแรงของโมหะหรืออวิชชา ซึ่งเป็นเครื่องผูกมัดที่ทำให้เราติดอยู่ในวังวนแห่งความทุกข์ และชี้แนะให้เราหมั่นเจริญปัญญาเพื่อทำลายโมหะ อันเป็นหนทางสู่ความหลุดพ้นที่แท้จริง


เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....