
“ศีลยังประโยชน์ให้สำเร็จตราบเท่าชรา” มาจากพุทธศาสนสุภาษิตบทว่า สีลํ ยาว ชรา สาธุ (สํ. ส. ๑๕/๕๐.) เป็นคำกล่าวที่สะท้อนถึงความสำคัญของ ศีล ซึ่งหมายถึงการรักษาความประพฤติที่ดีงาม การปฏิบัติตนตามหลักศีลธรรม และการควบคุมกาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์และสงบ
ความหมายโดยละเอียด
- “ศีล” หมายถึงข้อปฏิบัติที่ช่วยควบคุมพฤติกรรมของมนุษย์ให้เป็นไปในทางที่ดี มีความเป็นระเบียบ และไม่เบียดเบียนผู้อื่น ศีลในข้อนี้ไม่ได้เจาะจงว่าเป็นศีล 5 อันเป็นศีลของฆราวาสหรือ ศีล 227 อันเป็นศีลของบรรพชิต แต่หมายรวมถึงศีลทุกประเภท รวมทั้งข้อประพฤติอันดีงามทางประเพณีอีกด้วย
- “ยังประโยชน์ให้สำเร็จ” หมายถึง การปฏิบัติศีลจะนำพาประโยชน์และความสุขมาให้ ไม่ว่าจะเป็นความสงบสุขในใจ หรือความไว้วางใจจากผู้อื่น เป็นเครื่องบ่งชี้ว่า การกระทำทุกอย่างย่อมมีผล ย่อมสำเร็จประโยชน์ ทุกอย่างมีเหตุมีผล มีที่มาที่ไป ไม่ได้เกิดขึ้นลอย ๆ
- “ตราบเท่าชรา” หมายถึง ผลแห่งการรักษาศีลนั้นจะส่งผลยาวนานตลอดชีวิต จนถึงวัยชรา นี่กล่าวถึงสภาวะที่จะพิจารณาเห็นจริงได้ ความจริงผลแห่งการรักษาศีลย่อมส่งผลในเบื้องหน้าอีกยิ่งขึ้นไป คือประโยชน์ในโลกนี้ ประโยชน์ในโลกหน้า และประโยชน์อย่างยิ่งคือพระนิพพาน
ข้อคิดจากคำกล่าวนี้
- การรักษาศีลช่วยให้ชีวิตเป็นสุข
- ผู้ที่ปฏิบัติศีลย่อมหลีกเลี่ยงความผิดพลาดหรือปัญหาที่เกิดจากการกระทำที่ไม่ดี เช่น การหลอกลวง เบียดเบียน หรือทำร้ายผู้อื่น
- ศีลสร้างความเคารพและไว้วางใจจากผู้อื่น
- คนที่รักษาศีลมักได้รับการยอมรับจากคนรอบข้าง เพราะเป็นคนที่ประพฤติชอบ ไม่เป็นภัยต่อสังคม
- ศีลช่วยพัฒนาจิตใจ
- การรักษาศีลทำให้จิตใจสงบ ลดความกังวลจากการกระทำผิด และช่วยให้เกิดความสุขในใจ
- ผลแห่งศีลอยู่คู่ชีวิต
- ประโยชน์ของศีลไม่ได้จำกัดอยู่เพียงช่วงเวลาหนึ่ง แต่จะส่งผลดีต่อผู้ปฏิบัติไปจนถึงบั้นปลายชีวิต
- รู้จักเหตุผล ทุกอย่างมีเหตุมีผล เกิดที่การสร้างเหตุดี ผลดีก็ย่อมตามมา ไม่ใช่เกิดจากเทพเจ้าดลบันดาล
- ให้รู้จักรับผิดชอบการกระทำของตน อธิบายว่า เราทำอะไรย่อมได้ผลเช่นนั้น และเราต้องรับผิดชอบผลของการกระทำของตนเอง
สรุป:
คำกล่าวนี้สอนให้เราเห็นคุณค่าของการรักษาศีลว่าเป็นสิ่งที่มีผลดีต่อชีวิตทั้งในระยะสั้นและยาว ช่วยให้เราดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าและสงบสุขจนถึงวัยชรา.