
ศีลข้อที่ 4 คือ มุสาวาทา เวรมณี แปลว่า เว้นจากการพูดเท็จ
ความหมาย: งดเว้นจากการพูดปด พูดโกหก พูดคำหยาบ พูดส่อเสียด ส่งเสริมให้มีความจริงใจ พูดจาไพเราะ น่าเชื่อถือ
คำสมาทานศีลข้อที่ 4
มุสาวาทา เวระมะณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ ข้าพเจ้าขอสมาทานสิกขาบท คือเว้นจากการพูดไม่จริง
องค์ประกอบที่ทำให้ศีลข้อที่ 4 ขาด
- อะตะถัง เรื่องไม่จริง
- วิสังวาทะนะจิตตัง จิตคิดจะพูดให้ผิด
- ตัขโช วายาโม พยายามพูดออกไปตามจิตนั้น
- ปะรัสสะ ตัตถะวิชานะนัง ผู้ฟังเข้าใจเนื้อความนั้น
ต้องทำครบองค์ประกอบทั้ง 4 ข้อนี้ จึงผิดศีลข้อที่ 4 แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ไม่เป็นอกุศลกรรม ไม่เป็นบาป ไม่ผิดกฎหมาย
ตัวอย่างการละเมิดศีลข้อที่ 4 หรืออนุโลมเข้าในศีลข้อที่ 4
การพูดเท็จ: พูดสิ่งที่ไม่จริง บิดเบือนความจริง ไม่ว่าจะด้วยเจตนาใด ๆ ก็ตาม
การพูดส่อเสียด: พูดใส่ร้าย ยุยงให้คนแตกแยกกัน พูดให้คนเข้าใจผิดกัน
การพูดคำหยาบ: พูดจาหยาบคาย ก้าวร้าว ไม่สุภาพ ทำให้ผู้อื่นเสียใจ
การพูดเพ้อเจ้อ: พูดพล่าม พูดไร้สาระ พูดสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์
การเขียนข้อความทำให้คนเข้าใจผิด : ในหนังสือ เว็บไซต์ เพื่อให้คนเข้าใจผิด หรือคลาดจากความเป็นจริง
การรักษาศีลข้อ 4: (หรือคุณธรรมที่ส่งเสริมศีลข้อ 4)
- พูดแต่คำจริง พูดด้วยความจริงใจ พูดในสิ่งที่เป็นประโยชน์
- ไม่นินทาว่าร้ายผู้อื่น
- ใช้คำพูดที่สุภาพ อ่อนหวาน ไพเราะ
- พูดในสิ่งที่สร้างสรรค์ และเป็นประโยชน์
หลักธรรมที่ส่งเสริมศีลข้อที่ 4 คือ ความซื่อสัตย์ คือ การพูดความจริง เป็นสิ่งที่ทำให้ไม่เกิดการมุสาวาท
ผลของการรักษาศีลข้อ 4:
- ทำให้เป็นที่รัก และไว้วางใจของคนทั่วไป
- ทำให้คำพูดมีน้ำหนัก น่าเชื่อถือ
- ทำให้ได้รับความเคารพ และยกย่อง
- ทำให้มีมิตรสหายมาก
การรักษาศีลข้อ 4 เป็นการฝึกฝนตนเองให้เป็นคนพูดจาไพเราะน่าฟัง มีความจริงใจและไม่เบียดเบียนผู้อื่นด้วยวาจา ซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญที่ทำให้การสื่อสารราบรื่นและเกิดความเข้าใจอันดีระหว่างกัน