คำถวายรองเท้าพระสงฆ์
อิมานิ มะยัง ภันเต, อุปาหะนานิ, สะปะริวารานิ, ภิกขุสังฆัสสะ, โอโณชะยามะ, สาธุ โน ภันเต, ภิกขุสังโฆ, อิมานิ, อุปาหะนานิ, สะปะริวารานิ, ปะฏิคคัณหาตุ, อัมหากัง, ฑีฆะรัตตัง, หิตายะ, สุขายะ, นิพพานายะ จะฯ
ข้าแต่พระภิกษุสงฆ์ผู้เจริญ, ข้าพเจ้าทั้งหลาย,ขอน้อมถวาย, รองเท้าทั้งหลาย, พร้อมด้วยบริวารเหล่านี้, แด่พระภิกษุสงฆ์, ขอพระภิกษุสงฆ์, จงรับ, รองเท้าทั้งหลาย,พร้อมด้วยบริวารเหล่านี้, ของข้าพเจ้าทั้งหลาย, เพื่อประโยชน์, เพื่อความสุข, เพื่อมรรคผลนิพพาน, แก่ข้าพเจ้าทั้งหลาย, ตลอดกาลนานเทอญ
คำถวายรองเท้าพระสงฆ์ที่ผมนำมาเป็นตัวอย่างนี้ เป็นการถวายรองเท้าเป็นสังฆทาน คือถวายให้เป็นของสงฆ์ ไม่เจาะจงรูปใด แต่ถ้าท่านถวายเจาะจงเฉพาะก็ไม่จำเป็นต้องกล่าวคำถวายก็ได้ เช่น ท่านไปเยี่ยมพระบวชใหม่ที่รู้จักกัน หรือเฉพาะเจ้าอาวาสองค์เดียว ก็แค่แจ้งความประสงค์และนำรองเท้ามอบถวายให้ท่านด้วยมือตนเอง
การเลือกรองเท้าถวายพระ
การเลือกรองเท้าถวายพระ ควรคำนึงถึงความเหมาะสม ประโยชน์ใช้สอย และความสบายเท้าของพระสงฆ์เป็นสำคัญ โดยมีหลักการพิจารณาดังนี้
1. ประเภทของรองเท้า
- รองเท้าแตะ เหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไปในชีวิตประจำวัน เช่น เดินบิณฑบาต ทำกิจวัตรภายในวัด เนื่องจากใส่สะดวก ระบายอากาศได้ดี และราคาไม่แพง นิยมเป็นรองเท้าแตะแบบสวม หรือแบบหูหนีบที่เรียบง่าย สีสุภาพ เช่น สีน้ำตาล สีดำ สีเทา
2. ขนาดของรองเท้า
- ควรเลือกรองเท้าที่มีขนาดพอดีกับเท้าของพระสงฆ์ ไม่คับหรือหลวมจนเกินไป
- หากไม่ทราบขนาดเท้าที่แน่นอน อาจสอบถามจากพระสงฆ์โดยตรง หรือเลือกซื้อขนาดใหญ่กว่าปกติเล็กน้อย เผื่อไว้สำหรับการใส่ถุงเท้า
3. วัสดุและคุณภาพ
- ควรเลือกรองเท้าที่ทำจากวัสดุที่มีคุณภาพดี ทนทาน ใช้งานได้นาน เช่น หนังแท้ ผ้าแคนวาส หรือวัสดุสังเคราะห์ที่ระบายอากาศได้ดี
- ควรเลือกรองเท้าที่มีพื้นรองเท้าที่แข็งแรง ยึดเกาะได้ดี เพื่อป้องกันการลื่นล้ม
- ควรเลือกรองเท้าที่มีการตัดเย็บอย่างประณีต เรียบร้อย แข็งแรง
4. สีสันและลวดลาย
- ควรเลือกรองเท้าที่มีสีสันสุภาพ เรียบร้อย เช่น สีน้ำตาล สีกาแฟ สีเทา สีกรมท่า หลีกเลี่ยงสีที่ฉูดฉาด หรือลวดลายที่มากเกินไป (รองเท้าสีดำก็ไม่ควร)
- รองเท้าสำหรับพระสงฆ์ ไม่ควรมีลวดลายหรือเครื่องประดับที่ฟุ่มเฟือย
5. ความสะดวกสบาย
- ควรเลือกรองเท้าที่ใส่สบาย ไม่บีบรัด ไม่อับชื้น
- ควรเลือกรองเท้าที่น้ำหนักเบา เดินง่าย ไม่ทำให้เมื่อยล้า
6. งบประมาณ
- รองเท้ามีราคาแตกต่างกันไปตามประเภท วัสดุ และยี่ห้อ ควรเลือกซื้อรองเท้าที่เหมาะสมกับงบประมาณของตนเอง โดยคำนึงถึงคุณภาพและประโยชน์ใช้สอยเป็นหลัก
7. สถานที่จัดจำหน่าย
- สามารถซื้อรองเท้าสำหรับถวายพระได้ตามร้านสังฆภัณฑ์ ร้านขายรองเท้าทั่วไป หรือร้านค้าออนไลน์
ข้อควรระวัง
- ควรหลีกเลี่ยงการถวายรองเท้ามือสอง เว้นแต่จะเป็นรองเท้าที่ยังอยู่ในสภาพดี และได้รับการทำความสะอาดอย่างเรียบร้อยแล้ว
- ไม่ควรซื้อรองเท้าที่ราคาแพงเกินไป เพราะอาจทำให้พระสงฆ์ลำบากใจในการรับ และไม่สอดคล้องกับหลักคำสอนเรื่องความเรียบง่าย พอเพียง (แพง แต่ถ้าดูเรียบง่าย ไม่มีลวดลาย ไม่ใช่เพื่อแฟชั่น เหมาะกับสภาพการใช้งานของภูมิประเทศนั้น ๆ ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหาย)
- ไม่ควรถวายรองเท้าสีดำ สีแดง หรือสีที่ฉูดฉาด มีลวดลายมากเกินไป รองเท้าส้นสูงหรือรองเท้าที่มีพื้นหนาจนดูสูงเกินไป ไม่ควรถวายรองเท้าหุ้มส้นทั้งส้นเท้า ยกเว้นมีสายเล็ก ๆ คาดอยู่ คือไม่ได้ปิดส้นเท้าทั้งหมด แม้ด้านหน้าก็เหมือนกัน ไม่ควรถวายรองเท้าปิดนิ้วเท้าทั้งหมด

อานิสงส์ของการถวายรองเท้าพระ
การถวายรองเท้าพระ ถือเป็นการทำบุญที่ได้อานิสงส์มาก เพราะเป็นการช่วยอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติศาสนกิจของท่าน ทำให้ท่านสามารถเดินทางไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา และช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ได้อย่างสะดวกสบายยิ่งขึ้น
อานิสงส์ของการถวายรองเท้าพระ มีดังนี้
1. ด้านสุขภาพ
- พระสงฆ์มีสุขภาพเท้าที่ดี เดินทางได้สะดวก ปลอดภัยจากอันตราย เช่น หนาม เศษแก้ว เศษหิน และสิ่งสกปรกต่างๆ
- ช่วยลดอาการปวดเมื่อยเท้า และข้อเท้า ทำให้พระสงฆ์สามารถปฏิบัติกิจได้อย่างสะดวกสบาย
2. ด้านการปฏิบัติศาสนกิจ
- อำนวยความสะดวกในการเดินทางไปบิณฑบาต ศึกษาพระธรรม ปฏิบัติธรรม และเผยแผ่พระพุทธศาสนา
- ช่วยให้พระสงฆ์มีสมาธิในการปฏิบัติศาสนกิจ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องความเจ็บปวด หรืออันตรายจากการเดินเท้าเปล่า
3. ด้านจิตใจ
- ผู้ถวายเกิดความปลื้มปีติ ที่ได้มีส่วนช่วยเหลือพระสงฆ์ ซึ่งเป็นเนื้อนาบุญอันประเสริฐ
- ทำให้จิตใจผ่องใส เบิกบาน เป็นสุข
4. อานิสงส์ตามความเชื่อ (หมายถึงการทำดีแล้วผลดีย้อนกลับมาผู้ทำ)
- เชื่อว่าจะทำให้เป็นผู้มีบริวารมาก มีคนคอยให้ความช่วยเหลือ และยกย่องเชิดชู
- เชื่อว่าจะไม่เกิดโรคภัยไข้เจ็บ เกี่ยวกับเท้า
- เชื่อว่าจะเดินทางไปไหนมาไหนโดยสะดวก ปลอดภัย และถึงจุดหมายทุกครั้ง
- เชื่อว่าจะเป็นผู้มีชื่อเสียง เป็นที่รู้จัก และได้รับการยกย่อง ในฐานะนักเดินทาง หรือผู้เผยแผ่ศาสนา
อย่างไรก็ตาม อานิสงส์ที่แท้จริงของการถวายรองเท้าพระ คือการที่เราได้มีส่วนร่วมในการสนับสนุน และส่งเสริมพระพุทธศาสนา ให้ดำรงอยู่ต่อไป เพื่อประโยชน์สุขของมวลมนุษยชาติ
หมายเหตุ: อานิสงส์ตามความเชื่อ เป็นเรื่องของความศรัทธาส่วนบุคคล แต่ไม่ว่าจะเชื่อหรือไม่ การถวายรองเท้าพระ ก็เป็นการทำบุญที่ดี ที่ควรค่าแก่การอนุโมทนา