เบญจเพส มีจริงไหม?
หากถามสั้น ๆ ว่า เบญจเพส มีจริงไหม? ก็ต้อง ตอบว่า มีจริง เพราะเบญจเพส แปลว่า 25 ถ้าหมายถึงอายุคน ก็หมายถึงอายุ 25 ปี แล้วคุณคิดว่าคนอายุ 25 ปีมีจริงไหม แน่นอนว่า ถ้ายังไม่เสียชีวิตเสียก่อน ทุกคนย่อมมีอายุ 25 ปี อย่างแน่นอน
เบญจเพส มาจากคำว่าอะไร?
คำว่า “เบญจเพส” มาจากภาษาบาลีว่า “ปญฺจวีส” (ปัญจะวีสะ) ปัญจะ+วีสะ โดยคำว่า “ปัญจะ” แปลว่า ห้า และคำว่า “วีสะ” แปลว่า ยี่สิบ เมื่อรวมกันแล้ว จึงหมายถึง “ยี่สิบห้า“
ปัญจะวีสะ หรือเมื่อแจกวิภัติแล้ว เป็น ปัญจะวีสะติ เป็นสังขยาใช้นับจำนวนในภาษาบาลี ถ้าพระทำสังฆกรรมอุโบสถ 25 รูป พระพุทธเจ้าให้นับเป็นปัญจะวีสะติ หรือ ถอดมาใช้ในภาษาไทยว่า เบญจเพสนั่นเอง ฉะนั้น จะเรียกว่าเบญจเพสไม่มีได้อย่าง
ประเด็น เบญจเพส มันมีผลอย่างไรต่อชีวิต นั่นอีกประเด็นหนึ่งที่ผมไม่ได้พูดถึง มันเป็นเรื่องของบุคคลที่จะเชื่อในตัวเลขของเขาเอง
สรุป ผมบอกว่า เบญจะเพส หรือ ปัญจะวีสะ แจะวิภัติบาลีเป็น ปัญจะวีสะติ มีจริง ๆ และนำมาใช้นับจำนวนจริงในพระพุทธศาสนา เช่น นับจำนวนพระ นับจำนวนพรรษา เป็นต้น แต่ผมไม่ได้บอกว่า เบญจเพส หรือ นับได้ 25 หรือ 25 ปีแล้วจะมีอาถรรพ์
ครูอาจารย์บางท่านกล่าวว่า ช่วงอายุ 25 ปี เป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของชีวิต ที่ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงหลายอย่าง เช่น การเรียนจบ การทำงาน การสร้างครอบครัว ทำให้เกิดความเครียด วิตกกังวล ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพกายและใจ อาจจะเกิดผลอย่างใดอย่างหนึ่งตามมา
แน่นอนว่า ความความเปลี่ยนแปลงมันเกิดขึ้นได้ทุกวัน ฉะนั้น ความทุกข์ความกังวลใจมันก็เกิดขึ้นได้ทุกช่วงวัย แต่เรานำมาคิดไหมล่ะ ในช่วงวัยที่ผ่านมา
ฉะนั้น เมื่อถึงอายุ 25 ปี หรือ เบญจเพส ไม่ต้องถกเถียงกันเรื่องอาถรรพ์อะไรทั้งสิ้น แต่ใช้เวลาช่วงนี้ มาหยุดคิดถึงตัวเองได้ไหม ว่าควรดำเนินชีวิตอย่างไร ควรตั้งอยู่ในความไม่ประมาท (ความไม่ประมาทควรตั้งอยู่ทุกวัยทุกลมหายใจนั่นแหล่ะ ไม่เถียง)
วิธีรับมือกับเบญจเพส
- ไม่ประมาท: ใช้ชีวิตด้วยความไม่ประมาท ระมัดระวัง มีสติ
- ดูแลสุขภาพ: ดูแลสุขภาพกายและใจให้แข็งแรง
- ทำบุญ: ทำบุญ ไหว้พระ สวดมนต์ เพื่อความเป็นสิริมงคล
- ปรึกษาผู้รู้: หากมีความกังวลใจ สามารถปรึกษาพระ หรือครูอาจารย์ แต่ต้องมีสติ อย่าให้หมอดูหลอกแหล่ะ ใครแนะนำก็ให้ยึดหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนาเป็นหลัก
คำแนะนำที่ผมกล่าามานี้ เช่น ไม่ประมาท มีสติ ดูแลสุขภาพ ทุกบุญ สนทนากับผู้รู้ครูอาจารย์ ไม่ให้หมายความว่าให้ท่านทำเฉพาะช่วงเบญจเพส ควรทำทุกช่วงวัยตั้งแต่เกิดทำได้โน้นแหล่ะ แต่ถ้าที่ผ่านมา ประมาทหรือลืมคิดไป เราก็ใช้ช่วงวัยเบญจเพสนี้เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ทำความดีตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป ไม่ว่าช่วงวัยไหนก็ตาม
สรุป
เบญจเพสเป็นเรื่องของความเชื่อ ไม่สามารถพิสูจน์ได้ แต่การใช้ชีวิตด้วยความไม่ประมาท มีสติ และดูแลตัวเองให้ดี ย่อมเป็นสิ่งที่ดี และช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดเหตุการณ์ไม่ดีต่างๆ ได้
บทความนี้ ผมไม่ได้บอกว่าเบญจเพสมีอาถรรพ์ แต่จะบอกว่า ไหน ๆ อายุก็มาเบญจเพสแล้ว ที่ผ่านมาเราอาจจะลืมทำบุญ ลืมทำความดีกับผู้มีพระคุณมีพ่อแม่เป็นต้น ลืมทำบุญถวายสังฆทาน เราเอาช่วงเวลานี้มาเป็นจุดเริ่มต้นทำความดีต่อไปเรื่อย ๆ จนแก่เฒ่า
บางคนอาจจะแจ้งว่า ก่อนนั้นล่ะไม่ทำดีหรือ ถ้าทำได้ก็ดีสิ ผมบอกหรือว่าไม่ให้ทำความดีก่อนนั้น แต่ผมบอกว่า ถ้านั้นลืม หรือประมาทพลาดพลั้งไป เราใช้วัยเบญจเพสนี้เป็นจุดเริ่มต้นทำความดี แต่ถ้าท่านมีครูอาจารย์ที่แนะนำก่อนนั้น ก็ควรทำดีได้ทันที โดยไม่ต้องรอให้ถึงเบญจเพสเสียก่อนค่อยทำ เพราะมันอาจจะสายเกินไปกก็ได้
