ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต
“ร่างกายของสัตว์ย่อยยับได้ แต่ชื่อและสกุลไม่ย่อยยับ”
พุทธศาสนสุภาษิต “ร่างกายของสัตว์ย่อยยับได้ แต่ชื่อและสกุลไม่ย่อยยับ” มาจากพระบาลีบทว่า รูปํ ชีรติ มจฺจานํ นามโคตฺตํ น ชีรติ (สํ. ส. ๑๕/๕๙) เป็นคำสอนที่เตือนให้เราเห็นถึงความไม่เที่ยงของร่างกาย และความสำคัญของการสร้างชื่อเสียงและวงศ์ตระกูลที่ดี
ความหมาย
- ร่างกายของสัตว์ย่อยยับได้: ร่างกายของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ล้วนต้องเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา เป็นไปตามกฎธรรมชาติที่เรียกว่า “อนิจจัง”
- ชื่อและสกุลไม่ย่อยยับ: ชื่อเสียงและวงศ์ตระกูล เป็นสิ่งที่สามารถสืบทอดต่อไปได้ แม้ร่างกายจะดับสลายไปแล้วก็ตาม ชื่อเสียงที่ดีงามที่สั่งสมไว้ จะยังคงอยู่และเป็นที่จดจำของผู้คน ส่วนวงศ์ตระกูลก็จะเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงคนในครอบครัวเข้าด้วยกัน
ความหมายโดยรวม
สุภาษิตนี้สอนให้เราเห็นความสำคัญของการสร้างความดีงาม และการรักษาชื่อเสียงของวงศ์ตระกูล การมีร่างกายที่สวยงามหรือแข็งแรง ไม่ได้เป็นสิ่งที่ยั่งยืน แต่การทำความดีงาม และการสร้างชื่อเสียงให้เป็นที่จดจำ จะเป็นสิ่งที่อยู่กับเราไปตลอดกาล
การตีความและขยายความ
- ความไม่เที่ยงของร่างกาย: ร่างกายของเราเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ไม่สามารถคงอยู่ตลอดไปได้ ดังนั้น การยึดติดกับร่างกายจึงเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
- ความสำคัญของการทำความดี: การทำความดีเป็นสิ่งที่สำคัญ เพราะจะทำให้เรามีชื่อเสียงที่ดีงาม และเป็นที่จดจำของผู้คน แม้ร่างกายจะดับสลายไปแล้วก็ตาม
- การรักษาวงศ์ตระกูล: การรักษาวงศ์ตระกูลให้ดีงาม เป็นสิ่งที่สำคัญ เพราะจะทำให้เรามีความผูกพันกับบรรพบุรุษ และเป็นส่วนหนึ่งของสังคม
การนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
เราสามารถนำหลักคำสอนนี้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ดังนี้
- ไม่ยึดติดกับร่างกาย: ไม่หลงใหลในรูปร่างหน้าตาของตนเอง และไม่ประมาทในการดูแลรักษาสุขภาพ
- ทำความดี: ตั้งใจทำความดี เพื่อสร้างชื่อเสียงที่ดีงามให้กับตนเองและวงศ์ตระกูล
- รักษาวงศ์ตระกูล: รักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับคนในครอบครัว และสืบทอดประเพณีวัฒนธรรมที่ดีงามของวงศ์ตระกูล
สุภาษิตนี้เป็นเครื่องเตือนใจให้เราเห็นถึงความไม่เที่ยงของชีวิต และให้เรามุ่งมั่นในการทำความดี เพื่อสร้างชื่อเสียงที่ดีงามให้กับตนเองและวงศ์ตระกูล
