
ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต
“เหย้าเรือนที่ปกครองไม่ดี นำทุกข์มาให้”
พุทธศาสนสุภาษิต “เหย้าเรือนที่ปกครองไม่ดี นำทุกข์มาให้” มาจากพระบาลีบทว่า ทุราวาสา ฆรา ทุกฺขา (ขุ. ธ. ๒๕/๕๕) เป็นคำสอนที่เน้นย้ำถึงความสำคัญของการบริหารจัดการและการปกครองที่ดี โดยเปรียบเทียบ “เหย้าเรือน” กับหน่วยงาน องค์กร สังคม หรือแม้แต่ชีวิตของตนเอง และชี้ให้เห็นว่าการปกครองที่ไม่ดีจะนำมาซึ่งความทุกข์และความเดือดร้อน
ความหมายของคำต่างๆ:
- เหย้าเรือน: ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงแค่บ้านที่อยู่อาศัยเพียงอย่างเดียว แต่หมายถึงหน่วยงาน องค์กร สังคม ประเทศชาติ หรือแม้แต่ชีวิตของคนๆ หนึ่ง ซึ่งต้องมีการบริหารจัดการดูแล
- ปกครองไม่ดี: หมายถึง การบริหารจัดการที่บกพร่อง ไม่เป็นธรรม ขาดประสิทธิภาพ ขาดความรับผิดชอบ หรือปราศจากคุณธรรม
- นำทุกข์มาให้: หมายถึง การปกครองที่ไม่ดีจะก่อให้เกิดความเดือดร้อน ความวุ่นวาย ความเสียหาย ความขัดแย้ง และความทุกข์ใจ
ความหมายโดยรวม:
สุภาษิตนี้สอนว่า หากการบริหารจัดการหรือการปกครองในระดับใดก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นในครอบครัว องค์กร สังคม หรือประเทศชาติ ไม่ดี ขาดประสิทธิภาพ หรือปราศจากคุณธรรม ก็จะนำมาซึ่งความทุกข์ ความเดือดร้อน และปัญหาต่างๆ มากมาย
ขยายความ:
การปกครองที่ไม่ดีสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- ขาดคุณธรรม: ผู้ปกครองขาดความซื่อสัตย์สุจริต เห็นแก่ตัว เอาแต่ผลประโยชน์ส่วนตน ทุจริตคอรัปชั่น
- ขาดความรู้ความสามารถ: ผู้ปกครองไม่มีความรู้ความสามารถในการบริหารจัดการ ไม่เข้าใจปัญหา ไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง
- ขาดความยุติธรรม: การตัดสินใจและการกระทำไม่เป็นธรรม เลือกปฏิบัติ ลำเอียง ทำให้เกิดความขัดแย้งและความไม่พอใจ
- ขาดความรับผิดชอบ: ไม่ใส่ใจดูแลทุกข์สุขของผู้อยู่ใต้การปกครอง ปล่อยปละละเลย ทำให้เกิดความเดือดร้อน
- ขาดการมีส่วนร่วม: ไม่เปิดโอกาสให้ผู้อยู่ใต้การปกครองได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจหรือแสดงความคิดเห็น ทำให้เกิดความไม่พอใจและความขัดแย้ง
ผลของการปกครองที่ไม่ดี:
การปกครองที่ไม่ดีจะส่งผลเสียต่างๆ มากมาย เช่น
- ความขัดแย้งและความแตกแยก: เกิดความขัดแย้งระหว่างผู้ปกครองและผู้อยู่ใต้การปกครอง หรือระหว่างกลุ่มต่างๆ ในสังคม
- ความไม่สงบสุข: เกิดความวุ่นวาย ความไม่สงบในสังคม การก่ออาชญากรรม และความรุนแรง
- ความเสื่อมโทรมทางเศรษฐกิจ: การบริหารจัดการที่ไม่ดีทำให้เศรษฐกิจตกต่ำ เกิดปัญหาความยากจนและการว่างงาน
- ความเสื่อมโทรมทางสังคม: เกิดปัญหาสังคมต่างๆ เช่น ปัญหายาเสพติด อาชญากรรม และการทุจริต
- ความทุกข์และความเดือดร้อน: ผู้คนได้รับความเดือดร้อนจากปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น
ตัวอย่างในชีวิตประจำวัน:
- ในครอบครัว: หากพ่อแม่ไม่รู้จักอบรมสั่งสอนลูก ปล่อยปละละเลย หรือใช้ความรุนแรง ก็จะทำให้ครอบครัวไม่มีความสุข ลูกๆ อาจจะเติบโตไปในทางที่ไม่ดี
- ในที่ทำงาน: หากหัวหน้าไม่ยุติธรรม ไม่รับฟังความคิดเห็นของลูกน้อง หรือบริหารงานไม่เป็น ก็จะทำให้บรรยากาศในการทำงานไม่ดี เกิดความขัดแย้ง และงานไม่สำเร็จ
- ในประเทศชาติ: หากรัฐบาลทุจริตคอรัปชั่น บริหารประเทศไม่เป็น ก็จะทำให้ประเทศชาติเกิดความวุ่นวาย เศรษฐกิจตกต่ำ และประชาชนเดือดร้อน
ความสำคัญของสุภาษิตนี้:
สุภาษิตนี้เตือนสติให้เราเห็นความสำคัญของการปกครองที่ดี ไม่ว่าจะเป็นในระดับใดก็ตาม การปกครองที่ดีต้องประกอบด้วยคุณธรรม ความรู้ความสามารถ ความยุติธรรม ความรับผิดชอบ และการมีส่วนร่วม เพื่อนำมาซึ่งความสงบสุขและความเจริญรุ่งเรือง
การเข้าใจความหมายของ “เหย้าเรือนที่ปกครองไม่ดี นำทุกข์มาให้” จะช่วยให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการบริหารจัดการที่ดี และพยายามสร้างสรรค์สังคมที่ดีขึ้น