เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....

ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต "ความถึงพร้อมแห่งขณะ หาได้ยาก"
ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต “ความถึงพร้อมแห่งขณะ หาได้ยาก”

ความหมายของพุทธศาสนสุภาษิต
“ความถึงพร้อมแห่งขณะ หาได้ยาก”

พุทธศาสนสุภาษิต “ความถึงพร้อมแห่งขณะ หาได้ยาก” มาจากบาลีบทว่า ทุลฺลภา ขณสมฺปตฺติ (ส.ม. สวดมนต์ฉบับหลวง) แม้ไม่มีในพระไตรปิฎก แต่ไม่ขัดแย้งกับคำสอนของพระพุทธเจ้า เป็นคำสอนที่เตือนสติให้เราเห็นคุณค่าของเวลาและโอกาสที่ผ่านเข้ามาในชีวิต และให้ใช้เวลาเหล่านั้นให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพราะโอกาสที่ดีนั้นไม่ได้มาถึงเราบ่อยๆ

เรามาขยายความหมายของสุภาษิตนี้กัน:

  • ความถึงพร้อมแห่งขณะ: หมายถึง ช่วงเวลาหรือโอกาสที่เหมาะสม ที่ปัจจัยต่างๆ เอื้ออำนวยให้เราสามารถทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี เช่น โอกาสในการศึกษาเล่าเรียน โอกาสในการทำงาน โอกาสในการทำความดี หรือโอกาสในการปฏิบัติธรรม เป็นต้น ขณะในที่นี้จึงหมายถึง ช่วงเวลาที่เหมาะสมและเอื้ออำนวยต่อการทำสิ่งต่างๆ
  • หาได้ยาก: หมายถึง โอกาสที่ดีเช่นนี้ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยๆ ไม่ได้มีอยู่ตลอดเวลา เมื่อโอกาสมาถึงแล้ว หากเราไม่คว้าไว้ โอกาสนั้นก็จะผ่านพ้นไป และอาจจะไม่หวนกลับมาอีก

ดังนั้น สุภาษิต “ความถึงพร้อมแห่งขณะ หาได้ยาก” จึงสอนให้เราตระหนักว่า โอกาสที่ดีนั้นหายาก เมื่อมีโอกาสเข้ามาแล้ว เราควรใช้โอกาสนั้นให้เกิดประโยชน์สูงสุด ไม่ปล่อยปละละเลย หรือผัดวันประกันพรุ่ง

ความหมายที่ลึกซึ้งและนัยยะสำคัญ:

  • ความไม่ประมาท: สุภาษิตนี้สอนให้เราไม่ประมาทในเวลาและโอกาส ไม่ควรใช้ชีวิตอย่างเลื่อนลอย หรือปล่อยเวลาให้ผ่านไปโดยเปล่าประโยชน์
  • การใช้ชีวิตอย่างมีสติ: การตระหนักว่าโอกาสหายาก จะช่วยให้เราใช้ชีวิตอย่างมีสติ รู้จักพิจารณาว่าอะไรคือสิ่งที่ควรทำ และทำสิ่งนั้นอย่างเต็มที่เมื่อมีโอกาส
  • การทำความดี: สุภาษิตนี้กระตุ้นให้เราทำความดีเมื่อมีโอกาส เพราะโอกาสในการทำความดีก็เช่นกัน ไม่ได้มีอยู่เสมอไป
  • การปฏิบัติธรรม: ในทางปฏิบัติธรรม สุภาษิตนี้มีความสำคัญมาก เพราะการปฏิบัติธรรมต้องอาศัยความเพียรพยายามและความต่อเนื่อง หากปล่อยปละละเลยโอกาสในการปฏิบัติธรรม ก็อาจทำให้พลาดโอกาสในการบรรลุธรรมได้
  • ความรับผิดชอบ: สุภาษิตนี้สอนให้เรามีความรับผิดชอบต่อชีวิตและเวลาของเรา ไม่ควรปล่อยให้โอกาสดีๆ หลุดลอยไปโดยไม่ทำอะไรเลย

ตัวอย่างในชีวิตประจำวัน:

  • การศึกษา: เมื่อมีโอกาสได้เรียนหนังสือ เราก็ควรตั้งใจศึกษาเล่าเรียนอย่างเต็มที่ เพราะโอกาสในการศึกษาอาจไม่ได้มีมาง่ายๆ สำหรับทุกคน
  • การทำงาน: เมื่อมีโอกาสได้ทำงานที่ดี เราก็ควรตั้งใจทำงานให้ดีที่สุด เพราะโอกาสเช่นนี้อาจไม่ได้มาถึงเราบ่อยๆ
  • การช่วยเหลือผู้อื่น: เมื่อมีโอกาสช่วยเหลือผู้อื่นที่กำลังเดือดร้อน เราก็ควรรีบช่วยเหลือ เพราะโอกาสเช่นนี้อาจไม่หวนกลับมาอีก

ความเกี่ยวข้องกับคำสอนอื่นๆ ในพระพุทธศาสนา:

สุภาษิตนี้สอดคล้องกับคำสอนเรื่องความไม่ประมาท (อปฺปมาท) ซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา ความไม่ประมาทคือการมีสติอยู่เสมอ ระลึกถึงความไม่เที่ยงของชีวิต และใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า

โดยสรุปแล้ว พุทธศาสนสุภาษิต “ความถึงพร้อมแห่งขณะ หาได้ยาก” สอนให้เราเห็นคุณค่าของเวลาและโอกาส ใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาท และทำในสิ่งที่ดีงามเมื่อมีโอกาส เพื่อไม่ให้เสียใจในภายหลัง


เห็นว่าบทความนี้มีประโยชน์ โปรดแชร์....