
“ตนเทียว เป็นคติของตน” มาจากพุทธศาสนภาษิตบทว่า อตฺตา หิ อตฺตโน คติ (ขุ. ธ. ๒๕/๖๖.) ซึ่งมีความหมายลึกซึ้งเกี่ยวกับการพึ่งพาตนเองและการเป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตของตัวเอง ข้อความนี้สามารถตีความได้ดังนี้:
คำอธิบายคำศัพท์
- “ตนเทียว”
- หมายถึง ตัวเอง หรือบุคคลเอง เป็นผู้ที่ดำเนินชีวิตของตัวเอง
- “เป็นคติของตน”
- หมายถึง “คติ” หรือทางเดินของชีวิต ซึ่งในที่นี้สื่อถึงว่า ตนเองเป็นผู้กำหนดแนวทางหรือทิศทางของชีวิต
ความหมายโดยรวม
“ตนเทียว เป็นคติของตน” หมายถึง ตนเองเป็นผู้กำหนดชีวิตและอนาคตของตัวเอง ไม่มีใครสามารถชี้นำหรือนำทางเราได้มากกว่าที่เรากำหนดเอง
- ความสำเร็จหรือความล้มเหลวในชีวิตของแต่ละคนขึ้นอยู่กับการกระทำและการตัดสินใจของตัวเอง
- การพึ่งพาตนเองและการรับผิดชอบในชีวิตของตนเป็นสิ่งสำคัญ เพราะไม่มีใครช่วยเราตลอดไปได้
เหตุผลที่ควรพึ่งพาตนเอง
- ไม่มีใครช่วยเราได้ตลอดไป: แม้แต่พ่อแม่ ญาติพี่น้อง หรือเพื่อนสนิท ก็มีช่วงเวลาที่ไม่สามารถช่วยเหลือเราได้
- การพึ่งพาตนเองทำให้เราเข้มแข็ง: เมื่อเราสามารถแก้ปัญหาและเผชิญหน้ากับอุปสรรคต่างๆ ด้วยตนเองได้ จะทำให้เรามีความมั่นใจ กล้าตัดสินใจ และเข้มแข็งมากขึ้น
- เป็นรากฐานของความสุขที่แท้จริง: ความสุขที่เกิดจากการพึ่งพาตนเอง เป็นความสุขที่ยั่งยืน ไม่ขึ้นอยู่กับปัจจัยภายนอก
ข้อคิดที่ได้จากข้อความนี้
- การพึ่งพาตนเองเป็นสิ่งสำคัญ
- ชีวิตของเราไม่ได้ขึ้นอยู่กับโชคชะตาหรือผู้อื่น แต่ขึ้นอยู่กับการกระทำและความพยายามของตัวเอง
- หากเราต้องการความสำเร็จ เราต้องลงมือทำด้วยตัวเอง
- การรับผิดชอบในชีวิตของตัวเอง
- ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตเป็นผลมาจากการกระทำของเราเอง ทั้งในอดีตและปัจจุบัน
- หากเราทำดี เราจะได้ผลดี หากเราทำไม่ดี ผลลัพธ์ก็จะเป็นไปตามนั้น
- การสร้างคติชีวิตด้วยตนเอง
- เราต้องเป็นผู้กำหนดทิศทางชีวิตของตัวเอง ไม่รอให้ผู้อื่นมากำหนดหรือคอยช่วยเหลือ
- การมีเป้าหมายและแนวทางชีวิตที่ชัดเจนทำให้เราเดินทางไปสู่ความสำเร็จได้
ตัวอย่างในชีวิตประจำวัน
- หากเราต้องการความสำเร็จในหน้าที่การงาน เราต้องเป็นผู้ลงมือพัฒนาความสามารถของตัวเอง ไม่มีใครทำแทนเราได้
- หากต้องการมีสุขภาพดี เราต้องดูแลสุขภาพตัวเอง เช่น ออกกำลังกายและรับประทานอาหารที่ดี ไม่มีใครดูแลแทนเราได้อย่างสมบูรณ์
สรุป:
“ตนเทียว เป็นคติของตน” สอนให้เราตระหนักถึงความสำคัญของการพึ่งพาตนเองและการรับผิดชอบในชีวิตของเราเอง เพราะเราเท่านั้นที่เป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตของตัวเอง และการลงมือทำในสิ่งที่ถูกต้องจะนำพาเราไปสู่ความสำเร็จในชีวิตค่ะ